=
De hoge concurrentie en beperkte opleidingsplekken voor bepaalde studies zorgen ervoor dat de Caribische student te vaak langs de zijlijn staat. Dit leidt in de toekomst vooral tot problemen in de medische zorg op de Antillen.
Dinsdag wordt in de Tweede Kamer gestemd over een motie om ‘ministersplaatsen’ te herintroduceren voor studenten afkomstig uit Caribisch Nederland. Ministersplaatsen waren een constructie voor studenten afkomstig uit het Caribisch deel van het wetenschappelijk onderwijs. Een ministersplaats werd toegekend middels een lotingsproces: hoe hoger het gemiddelde eindcijfer, hoe groter de kans dat een student een ministersplaats kon krijgen.
Sinds 2017 bestaan de ministersplaatsen niet meer, deze werden tegelijkertijd met de loting afgeschaft. Honderd procent decentrale selectie werd verplicht. Loting is inmiddels weer mogelijk gemaakt, maar de ministersplaatsen zijn dat nog niet.
Wij lichten graag toe waarom wij voorstanders zijn van de motie voor terugkeer van de ministersplaatsen. Mensen die zorgbehoevend zijn willen in tijden van kwetsbaarheid het liefst worden verzorgd door vertrouwde personen, bij voorkeur in de moedertaal. Momenteel is er voor bepaalde specialismen een tekort aan medici op de eilanden. Hierdoor worden vacatures ingevuld met personen die niet van de eilanden zelf afkomstig zijn. Dit terwijl de ambitie van studenten afkomstig van de eilanden om voor zorgstudies te kiezen en later terug te keren naar de eilanden niet minder is geworden.
Door de lagere instroom van Caribische studenten, kunnen te weinig zorgprofessionals worden opgeleid. Op de langere termijn verergert dit de mogelijke tekorten in de zorg op de Caribische eilanden. De huidige decentrale selectie leidt ertoe dat de Caribische student vaak een lagere plek in de ranglijst behaalt binnen de selectieprocedures. Dat komt door de beperkte financiële mogelijkheden, alsmede gebrek aan toegang tot cursussen en trainingen voor de decentrale selectie.
De hoge concurrentie en beperkte opleidingsplekken voor bepaalde studies zorgen ervoor dat de Caribische student langs de zijlijn staat. Zoals onderzoeksinstituut ResearchNed beschrijft in zijn rapport: ‘Een uitgangspunt voor decentrale selectie is dat het eerlijk zou zijn dat alle kandidaten door een decentrale selectieprocedure gaan om de juiste student op de juiste plek te krijgen. Dit uitgangspunt is op zijn minst discutabel als de uitgangspositie van kandidaten zo verschillend is.’
Verder staat in het onderzoek van ResearchNed, dat begin dit jaar gepubliceerd is in opdracht van het ministerie van OCW, dat er jaarlijks in Nederland alleen al voor de medische studies als geneeskunde, fysiotherapie, verloskunde, tandheelkunde, farmacie en biomedische wetenschappen 6.880 plekken beschikbaar zijn. Dit terwijl het totaal aantal beschikbare ministersplaatsen voor 2017 slechts 46 plekken telde voor zowel medische als nietmedische studies. Wij steunen precies hierom de motie die Tweede Kamerlid Doğukan Ergin namens Denk indiende, waarin wordt gesteld dat ‘het aantal ministersplaatsen verwaarloosbaar is, maar de impact voor de eilanden aanzienlijk’.
Studenten afkomstig uit onder andere Caribisch Nederland hebben niet dezelfde kansen en mogelijkheden als studenten uit Europees Nederland zonder migratieachtergrond. Dit bleek uit recent onderzoek van socioloog Lianne Mulder en onderzoek van ResearchNed. Het investeren in studenten afkomstig uit Caribisch Nederland zorgt voor behoud van kwaliteit van zorg en het tegengaan van personeelstekorten. Een zekere mate van culturele diversiteit in deze studies draagt ook bij aan een gezonde balans, waarin ook de patiënten in Nederland de opgeleide zorgprofessionals terug kunnen zien als weerspiegeling van de samenleving.
AMA, een (bio)medische vereniging die Caribische studenten en zorgprofessionals vertegenwoordigt, zet zich al langere tijd in om de kansenongelijkheid voor de Caribische studenten recht te trekken. Zo heeft AMA in januari 2023 onder andere een publieke brandbrief gestuurd naar minister Dijkgraaf (Onderwijs) en een open brief in augustus 2023 naar staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties) om deze kansenongelijkheid te belichten. Laat het herintroduceren van de ministersplaatsen een eerste stap zijn om samen te werken aan een toekomst waarin eerlijke kansen bestaan voor onze toekomstige Caribische studenten en waarbij braingain op de eilanden wordt gestimuleerd.
